1. Biểu hiện trẻ em bị sốt kêu đau bụng

Thực tế đối tượng trẻ em nhỏ rất hay gặp các cơn đau bụng vặt, sốt vặt. Dấu hiệu trẻ bị sốt kêu đau bụng có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, có loại đau bụng cấp tính nhưng cũng có loại đau bụng trường kỳ kéo dài.

Đau bụng cấp tính ở trẻ em kèm theo cơn sốt khiến cho trẻ có biểu hiện quằn quại, khóc thét, mặt tái xanh, vã nhiều mồ hôi, mất bình tĩnh. Do đó, người nhà trong quá trình bác sĩ thăm khám cho bé cần bình tĩnh để cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin bệnh để bác sĩ có thể thăm khám cho bé một cách thuận lợi nhất. Với các trẻ bị sốt, đau bụng và nôn thì một trong những nguyên nhân thường gặp nhất là viêm ruột thừa.

Với trẻ em trên 2 tuổi, bệnh viêm ruột thừa sẽ có những dấu hiệu tương tự như ở người lớn, chẳng hạn như: đau ở hố chậu phải, lúc đầu chỉ đau nhẹ, sau đó mức độ đau tăng lên, đau liên tục, thường kèm theo buồn nôn, nôn, sốt nhẹ (khoảng 37,5 - 38oC). Khi thăm khám, trẻ hay kêu đau và gạt tay bác sĩ không cho chạm vào vùng hố chậu phải hoặc vùng bụng.

Với trẻ dưới 2 tuổi, việc chẩn đoán viêm ruột thừa thường khó hơn nên phát hiện bệnh cũng sẽ chậm hơn, vì các triệu chứng lúc này không điển hình như trẻ lớn hoặc người trưởng thành. Do đó, bệnh rất dễ gây biến chứng nguy hiểm như thủng ruột thừa, viêm phúc mạc hay áp xe ruột thừa, dẫn đến hậu quả rất nặng nề. Các triệu chứng thường gặp ở trẻ viêm ruột thừa dưới 2 tuổi là: trẻ em bị sốt kêu đau bụng, nôn ói, hay quấy khóc, vẻ mặt lờ đờ, xanh xao. Ngoài ra, trẻ có thể bị đầy hơi, chướng bụng, khi bác sĩ sờ vào bụng thì trẻ khóc thét. Tình trạng đau bụng do viêm ruột thừa ở trẻ ban đầu có thể là cơn đau ở vùng thượng vị, quanh rốn, sau đó mới lan ra và khu trú ở hố chậu phải.

Biểu hiện của viêm ruột thừa

Ruột thừa bị viêm gây ra đau bụng, sốt

2. Trẻ viêm ruột thừa dễ bị chẩn đoán nhầm

Trẻ em bị sốt và đau bụng phụ huynh thường nghĩ là do rối loạn tiêu hóa, nên tự dùng thuốc tại nhà, có khi cho là đau bụng do kinh nguyệt tới tuổi dậy thì mà không nghĩ rằng là do bệnh lý viêm ở ruột thừa. Trên thực tế, trường hợp trẻ viêm ruột thừa bị chẩn đoán nhầm như vậy là không hiếm.

Ruột thừa là một bộ phận nhỏ cỡ ngón tay cái, nằm ở vị trí phía dưới bên phải của bụng, có một đầu bịt kín, đầu còn lại thông với manh tràng (là đoạn đầu tiên của ruột già). Nếu vì nguyên nhân nào đó khiến cho lòng ruột thừa bị tắc nghẽn (có thể là do sỏi phân, quá sản tổ chức lympho ở thành ruột thừa, xuất hiện dị vật) sẽ dẫn đến tình trạng ruột thừa bị viêm, sưng lên và nhiễm trùng. Viêm ruột thừa nếu không điều trị, ruột thừa có khả năng bị hoại tử, vỡ ra, gây ra biến chứng viêm phúc mạc, nhiễm khuẩn huyết và cuối cùng dẫn đến tử vong.

Tuy nhiên, trẻ bị viêm ruột thừa thường rất khó chẩn đoán vì trẻ em hầu như chưa có khả năng diễn đạt rõ ràng tình trạng đau của mình cũng như không dễ phân biệt với các bệnh lý khác cũng có triệu chứng trẻ em bị sốt kêu đau bụng. Điểm đau bụng rất khó xác định vì trẻ em nhỏ đa phần gặp bác sĩ là sợ, quấy khóc, gây nhiều khó khăn trong quá trình xác định vị trí đau, thậm chí khám bụng chỗ nào cũng kêu đau. Mặt khác, các biện pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm thì không phải lúc nào cũng phát hiện ra tổn thương do viêm ruột thừa. Do đó, việc chẩn đoán bệnh viêm ruột thừa phải dựa phần lớn vào các triệu chứng của bệnh do chính người nhà phát hiện và kết quả từ nhiều lần thăm khám bệnh của bác sĩ.

Viêm ruột thừa ở trẻ thường tiến triển rất nhanh, có khi chỉ trong 6 - 8 tiếng là sẽ bị hoại tử. Vì vậy, việc phát hiện và chẩn đoán sớm bệnh viêm ruột thừa để tiến hành phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa bị viêm là điều rất cần thiết, nhằm tránh xảy ra những điều đáng tiếc.

3. Biến chứng do viêm ruột thừa

Trẻ bị sốt và nôn, kêu đau bụng là dấu hiệu điển hình của viêm ruột thừa, phụ huynh có thể nhận biết được. Tuy nhiên, nếu chủ quan không đưa bé đi khám, đặc biệt với trường hợp cấp tính có khả năng dẫn đến các biến chứng:

  • Vỡ ruột thừa: Nguy cơ gây ra áp xe quanh ruột thừa hoặc nặng hơn là viêm phúc mạc lan tỏa.
  • Tắc ruột: Biến chứng này thường ít gặp hơn, xuất hiện khi hiện tượng viêm xung quanh ruột thừa khiến cho hệ cơ tại thành ruột ngưng hoạt động, ngăn cản không cho các cơ quan bên trong lòng ruột được đẩy đi.
  • Nhiễm khuẩn huyết: Là hiện tượng vi khuẩn gây nhiễm khuẩn tại ruột thừa di chuyển vào dòng máu và đi khắp cơ thể. Đây được xem là một biến chứng nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng.

Biến chứng do viêm ruột thừa

Nguy cơ vỡ ruột thừa gây viêm phúc mạc đe dọa tính mạng

4. Trẻ bị sốt kèm đau bụng nên làm gì?

Bố mẹ, ông bà, thầy cô giáo xung quanh khi thấy trẻ bị sốt kèm đau bụng hoặc có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa như: đầy bụng, chướng bụng, chán ăn bất thường hoặc không chịu ăn, hay khóc thét hoặc đi ngoài lỏng, tiêu tiểu khó, tiểu rắt, tiểu đau ... thì cần nhanh chóng đưa trẻ đi khám ở cơ sở y tế nơi gần nhất. Phụ huynh không nên chần chừ, không nên có tâm lý chủ quan hoặc xem nhẹ, xem thường rồi cho là trẻ giả vờ vì những dấu hiệu này có khả năng là báo hiệu của các bệnh lý nguy hiểm.

Khi chưa được thăm khám chẩn đoán và chưa có ý kiến của bác sĩ điều trị thì chưa nên dùng bất cứ một loại thuốc nào, dù là thuốc Tây hay thuốc Nam. Bởi vì nếu trẻ đã được cho dùng thuốc trước khi đi khám thì vô tình lại khiến các triệu chứng đau bụng của trẻ bị lu mờ đi, đặc biệt là với các trường hợp đau bụng cần cấp cứu ngoại khoa khẩn cấp như: tắc, lồng ruột, viêm ruột thừa cấp tính....

Trẻ bị sốt kèm đau bụng khi đã được khám và nhận chỉ định điều trị của bác sĩ thì người thân cần tuyệt đối tuân thủ điều trị. Bên cạnh đó, trẻ em nhỏ nên được khám bệnh định kỳ để kịp thời phát hiện các bệnh lý viêm nhiễm và có hướng điều trị kịp thời.

Thạc sĩ, Bs Hoàng Văn Bảo

Khoa Phẫu thuật Nhi Bv Xanh Pôn Hà Nội

ĐT: 0868 688 838